درود به همراهان همیشگی مجله می مارکت. امروزه تغییرات زیادی در گوشیهای هوشمند ایجاد شده. بعد از عرضه گوشیها، تکامل با سرعت زیاد و چندین پیشرفت تکنولوژی در اونا ایجاد شد. جدا از در نظر گرفتن قطعات و موارد دیگه در گوشیها، امروز قصد داریم در مورد صفحه نمایش گوشیها صحبت کنیم تا شناخت بهتری نسبت به اونا پیدا کنیم.
در آخر میتونیم بهترین نوع صفحه نمایش برای کیفیت بالاتر، سرعت رفرش بهتر، یا انعطاف پذیری بیشتر رو انتخاب کنیم.
انواع پنلها
در سالهای اخیر، نمایشگرهای گوشیهای هوشمند بیش از هر زمان دیگهای ارتقا پیدا کردن و هرکدوم یک فناوری متقاوت دارن. حتما تا بحال اسمهای AMOLED (آمولد)، LCD (ال سی دی)، LED (ال ای دی)، IPS (آی پی اس)، TFT (تی اف تی)، PLS (پی ال اس)، LTPS (ال تی پی اس)، LTPO (ال تی پی اُ) و … رو شنیدین و به این لیست روز به روز داره اضافه میشه. اونطور که مشخصه فناوریهای فعلی هم کافی نیست، واسه همین هم تولیدکنندگان قطعات و گوشیها روز به روز به اسمها اضافه میکنن؛ مواری مثل سوپر رتینا اکس دی آر (Super Retina XDR) و داینمیک آمولد (Dynamic AMOLED)، که در واقع با اینکار منجر به افزایش سردرگمی بین مصرف کنندگان میشن. پس بیاین در این به چندتا مدل کاربردی و به روز که امروزه در بیشتر گوشیها استفاده میشن نگاهی داشته باشیم و در مورد اونا اطلاعات بیشتری به دست بیاریم.
به طور خلاصه، دو نوع تکنولوژی در حاص حاضر توی بازار صفحه نمایش موبایل وجود داره: LCD و OLED. هرکدوم از اینا چندین نسل و تغییرات دارن که باعث میشه نامهای بیشتری و نامهای مشابه اطراف این دو ایجاد کنن مثل تلویزیونها که مدل LED، QLED، miniLED دارن که همه اونا مدلهای مختلف از تکنولوژی LCD هستن.
صحفه نمایش LCD
اولین صفحه نمایشی که در گوشیها مورد استفاده قرار گرفت LCD بود. LCD مخفف Liquid Crystal Display به معنی صفحه نمایش کریستال مایع هست. این تکنولوژی برای گوشیهای ارزان قیمت فوقالعاده بود. حتی قبل از عرضه LED و OLED، LCD ها در فروشگاهها جایگاه بسیار خوبی رو کسب کردن. هنوز هم LCD ها روی تعداد زیادی از گوشیها استفاده میشن، و این به دلیل سیاست و تولید مقرون به صرفه گوشیهاست. هزینه نسبتا پایین این صفحه نمایشها اونا رو به یک انتخاب محبوب برای گوشیها و بسیاری از دستگاههای دیگه پایین رده تبدیل کرده. LCD ها معمولا در نور مستقیم خورشید هم عملکرد خوبی دارن، چون تمام صفحه از پشت روشن میشه، اما در نمایش با دقت رنگ رنج میبره چون در مقایسه با نمایشگرهایی که نیاز به نور پس زمینه ندارن ضعیف تره.
صفحه نمایش TFT LCD
یک نسخه اصطلاح شده از LCD هست که TFT مخفف ترانزیستور فیلم نازک (Thin Film Transistor) هست. اینم یکی از نمایشگرهای قدیمیه که در زمان عرضه گوشیهای جدیدتر استفاده میشد. شما میتونید این مورد رو هم به عنوان یک تکنولوژی صفحه نمایش در نظر بگیرید. اما به دلیل کیفیت پایین نمایش در نور زیاد یا نور روز، این صفحه نمایش خیلی زود از بازار حذف شد.
صفحه نمایش IPS LED
یه نسخه بهتر از صفحه نمایش TFT، IPS LED هست که IPS مخفف In-Plane Switching میشه. متاسفانه برای این واژهها نمیتونم جایگذین فارسی بذارم اما با تصویر و عملکردش میتونید متوجه بشید. این تکنولوژی کمی گرانتره اما کیفیتش خیلی بهبود پیدا کرده. حتی مصرف و عمر باتری با این تکنولوژی صفحه نمایش افزایش پیدا کرده. کیفیت تصویر فوق العادست و نگاه کردن به صفحه نمایش از زوایای مختلف هم عالی به نظر میرسه. در اون بازه زمانی، این تکنولوژی در بازار به شدت راه خوبی رو در پیش گرفت و بسیار مطرح شد.
در پنلهای IPS، مایع کریستال با صفحه نمایش هم راستا شدن، که باعث بهتر شدن زاویه دید میشه، معمولا در تلویزیونها با این تکنولوژی 178 درجه زاویه تماشا درج میکنن، که یکی از ویژگیهای مهم صفحه نمایش IPS هست. یک ویژگی دیگه هم اینکه در مقایسه با فناوریهای LCD، فناوری IPS قادر به تولید رنگ بهتری هست، که دلیل استفاده از این تکنولوژی در مانیتورها رو توضیح میده چرا که برای ادیت کردن عکس و ویدیو بسیار مناسبه. گوشی شیائومی Mi 10T Pro هم یکی از پیشرفته ترین صفحه نمایشهای LCD رو در سال 2021 داره.
صفحه نمایشهای OLED
این مورد رو میتونید به عنوان یک ارتقا در پنلهای LCD در نظر بگیرید. ظرفیت نمایش رنگها در OLED ها یکی از مهمترین ویژگیهای قابل توجه این صفحه نمایشهاست. با استفاده از تولید رنگ بیشتر در این نوع صفحه، میتونید کیفیت بسیار بهتری رو بگیرید. صفحه نمایشها و دوربینهای با این تکنولوژی میتونن برجستگی کیفیت رنگ رو افزایش بدن. یک ویژگی مهم دیگه در OLED اینکه هزینه تولید نهایی بالا نیست و قابل قبوله. کارایی این صفحه نمایش در سطح برتر قرار میگیره و با رزولوشن بهتر، عمر طولانی تر عرضه میشه. صفحه نمایشهای OLED مصرف برق کمتری دارن که باعث میشه عمر باتری برای گوشیها بسیار بیشتر باشه.
اما اگر در تلویزیون یا استفاده برای کامپیوتر بخوایم در نظر بگیریم، این تکنولوژی یه ریسک داره. با وجود اینکه بهترین کیفیت تصویر، رنگ و کنتراست رو دریافت میکنید، احتمال سوختگی دائم پیکسل در تصاویر ثابت و طولانی مدت وجود داره که در آخر بیشتر در موردش صحبت میکنیم. اما برای گوشیها بهترین گذینه محسوب میشه.
صفحه نمایش MiniLED
با مشاهده کارایی صفحههای LED، مفهوم و ایده mini LED گسترش پیدا کرد، که کمک میکنه صفحه نمایش کنتراست بالاتر و کیفیت HDR بهتری ارائه بده. این صفحه نمایش تجربه مشاهده ویدیو و فیلم رو بسیار بهتر میکنه. حتی برای گیمرها، کیفیت بسیار مناسبی رو ارائه میده. مهمترین ویژگی و تفاوت این صفحه نمایش هزینه بالاتر هست که به علت کیفیت بهتر و تکنولوژی ارتقا یافته هست.
تکنولوژی کوانتوم دات Quantum dot
این یک تکنولوژی جدیده که وارد صعنت موبایل هم شده. ازین تکنولوژی روی تلویزیونها هم میشه استفاده کرد اما در حال حاضر بعضی از شرکتهای تولید کننده گوشی در چین گوشی با صفحه نمایش 8K با این تکنولوژی هم عرضه کردن، که باعث میشه کیفیت رنگ و کنتراست بهتر و زنده تر به نظر برسه. اما چون این تکنولوژی در حال حاضر (2021) خیلی جدیده توسط خیلی از تولیدکنندگان گوشی مورد استفاده قرار نگرفته. در ابتدای عرضه این تکنولوژی هزینهها خیلی بالا بود اما در حال حاضر این هزینه تا حدودی کاهش پیدا کرده.
تکنولوژی میکرو ال ای دی MicroLED
تکنولوژی میکرو ال ای دی در سال 2000 توسط یک گروه تحقیقاتی از پروفسورها اختراع شد. Hongxing Jiang و پروفسور Jingyu Lin از دانشگاه تکنولوژی تگزاس. در حال حاضر هیچ صفحه نمایش MicroLED – همچنین به نام mLED، ILED و µLED هم شناخته میشه – در تولید انبوه وجود نداره. اما شرکتهای توسعه دهنده این فناوری معتقدند که این فناوری در آینده میتونه OLED رو هم به چالش بکشه.
این تکنولوژی هنوز معرفی نشده، اما توسعه دهندگان در مورد این صفحه نمایش اطلاعات مفیدی دارن، که به زودی در گوشیهای مثل TCL 10L قرار استفاده بشه. این فناوری بیشتر پشتیبان فناوری واقعی مجازی – AR/VR هست. امروزه مردم مایلند که همه چیز رو توی گوشیشون داشته باشن و به همین دلیل که این فناوری صفحه نمایش میتونه به یک موفقیت در بازار تبدیل بشه. اگر این صفحه نمایش در گوشیها استفاده بشه پشتیبانی بیشتری رو به وجود میاره و کارها رو آسون تر میکنه. کیفیت تصاویر و فیلمها بسیار بیشتر میشه و میتونید انتظار داشته باشید که زمان تاخیر هم بسیار کاهش پیدا کنه و ممکنه در آینده در بازار گجتهای پوشیدنی هم مورد استفاده قرار بگیره.
صفحه نمایشهای تاشو Foldable display
یک تکنولوژی بسیار جدید که توسط شرکتهای گوشی که دستگاه تاشو تولید میکنن داره مورد استفاده قرار میگیره. این باعث شده که مفهوم قدیمی تلفن تاشو در شکل بهتری نمایان بشه. به این معنی که میتونید در ابتدا صفحه کوچیک تر داشته باشید بعد در عرض یک ثانیه به صفحه بزرگتر تغییرش بدید. هزینههای ساخت چنین صفحه نمایشهایی بدون شک بیشتره، اما کیفیت و بافت شفاف اون بسیار جذاب هست. این صفحه نمایش یه تحول انقلابی هم در صنعت تلفنهای همراه ایجاد کرده. اولین موبایلی که گامی برای تولید گوشی تاشو با صفحه نمایش لمسی برداشت سامسونگ بود، و حالا میتونیم توقع داشته باشیم کمپانیهای دیگه هم به سمت این تکنولوژی حرکت کنن.
صفحه نمایشهای قابل انعطاف Flexible
یکی دیگه از فناوریهای منحصر به فرد برای نمایش فیلم که به دلیل جنبههای منفی اون مورد توجه چندانی قرار نگرفته. بسیاری از برندها گوشیهایی با صفحه نمایش قابل کش آمدن ارائه کردن. این تکنولوژی از سال 2016 در بازار ورود کرد. این محصولات در معرض دید خوبی قرار گرفتن اما مردم خیلی زود اونا رو فراموش کردن. بسیاری از صفحه نمایشها بعد از کش اومدن نمیتونن به حالت اولیه شون برگردن. از سال 2019 شرکتهای فناوری بهتری با این مفهوم توسعه پیدا کردن که در آینده به زودی نمایشگرهای انعطاف پذیری بهتری عرضه میشن.
صفحه نمایش رتینا Retina
این صفحه نمایش یک از بهترین کیفیتها با رزولوشن 640 در 960 رو ارائه میداد. سایز کوچک پیکسلها باعث میشه که توسط چشم انسان قابل تشخیص نباشه. در مراحل اولیه تکامل صفحه نمایش گوشیهای هوشمند، این یک موفقیت بزرگ بود. در مورد تراکم پیکسل، این یکی از نکات برجسته اپل در سال 2010 هنگام عرضه آیفون 4 بود. این شرکت صفحه LCD رو ارتقا داد (LED، TFT و IPS) و از اونا در تلفنهای هوشمند به عنوان صفحه نمایش رتینا استفاده کرد. معنی رتینا شبکیه چشم هست، به لطف رزولوشن بالا در پنل (در اون زمان 960 در 640 بود) که توی 3.5 اینچ صفحه قرار گرفته بود و کیفیت فوقالعاده بالایی رو ارائه میداد.
از اون زمان، بقیه کمپانیها هم این روند رو دنبال کردن که رزولوشن بالاتر و کیفیت بالاتر رو در پنلها قرار بدن. درحالیکه آیفون 12 مینی 476 پیکسل بر اینچ هست، مدلهایی مثل سونی اکسپریا 1 از رزولوشن 643 پیکسل بر اینچ بهره میبره. اما اپل برای متمایز کردن خودش، سوپر رتینا رو معرفی کرد که به صورت ساده OLED هست که در آیفون X به بعد از اون استفاده شده و یکی از دلایل کیفیت بالای صفحه نمایشهای اپل همین تکنولوژی متفاوته. کنتراست بالا و دقت رنگ بالا در سایر گوشیها مثل گلکسی سری S هم همچنان یکی از بالاترین کیفیتهاست و اخیرا چند مدل نوکیا هم از این صفحه نمایشها استفاده کردن.
لازمه که یادآوری کنم که همه LCD ها و AMOLED ها کیفیتها و ویژگیهای مختلفی دارن و تکنولوژی ساخت به تنهایی باعث ارائه کیفیت بالا نمیشه، تمام اینا بستگی به قیمت نهایی داره که کیفیت نهایی تعیین بشه. این یک بحث طولانیه که سالیان سال بین افراد متخصص در تکنولوژی بوده. قیمت نهایی و بازار مورد هدف باعث میشه کیفیت پنل در صدها مدل مختلف عرضه بشه.
در مورد OLED که گفتم براتون توضیح میدم. برای گوشیهای موبایل این تکنولوژی یکی از بهترینهاست. اما اگر قصد خرید مانیتور یا تلویزیون دارید، بهتره بدونید OLED بخاطر تکنولوژی ساختش ریسک سوختن پیکسل داره به این معنی که اگر یک تصویر طولانی مدت روی صفحه بمونه جاش میمونه و دیگه اون بخش به درستی نمایش داده نمیشه. دقت داشته باشید OLED با QLED متفاوته و QLED یا VA و مدلهای دیگه این مشکل رو ندارن. مثلا در دسکتاپ که المانهای ثابت ممکنه برای طولانی مدت یجا باشن این ریسک بیشتره. اما در همین حال بالاترین کیفیت هم در حال حاضر با این پنلها ممکنه.
مدلهای جدیدتری از VA و QLED توسط سامسونگ ساخته شدن که هم گیمینگ هستن و هم کیفیتشون نزدیک به OLED هست. برای گیم و دسکتاپ اونا رو پیشنهاد میدم.
نظرتون در مورد این تکنولوژیها چیه؟ کدوم رو بیشتر دوست داشتین؟ توی کامنتها برامون بنویسید.
منابع: تحقیقات شخصی، ویکیپدیا، انجمن شیائومی