حذف نویز و عایق نویز ممکنه اسمشون مشابه باشه، اما عملکردشون در مسدود کردن نویز کاملا متفاوته. توی این مطلب در مورد هر دو صحبت می‌کنیم و متوجه میشید که کدوم هدفون برای شما مناسب‌تره.
مقایسه عایق نویز و حذف نویز در هدفون‌ها
حذف نویز به عنوان حذف نویز اکتیو Active Noise Cancellation هم شناخته میشه که در مطلب حذف نویز اکتیو و هیبریدی و مشکلات اون به صورت تخصصی در موردش صحبت کردیم. ANC (مخفف Active Noise cancellation) یک پروسه الکترونیکی هست که از امواج صدا استفاده می‌کنه تا نویز محیط رو از بین ببره. به این شکل که اگر مثلا صدای جاروبرقی امواجش 4Khz باشه یک موج مخالف میفرسته تا اونو خنثی کنه. این عملیات هم به کمک میکروفون‌های داخلی و خارجی انجام میشه تا نویز رو نمونه‌گیری کنن و بعد برای حذف اون اقدام کنن. حذف نویز اکتیو معمولا به عنوان یک قابلیت ویژه شناخته میشه و در هدفون‌ها و ایرفون‌های بالارده و برند‌های خاص مثل سونی، اپل، و بعضی از مدل‌های شیائومی دیده میشه.
از طرف دیگه عایق نویز که به عنوان حذف نویز پسیو (Passive noise cancellation) هم شناخته میشه از یک عایق خاص و محکم در اطراف گوش استفاده می‌کنه تا صدای محیط وارد گوش نشه. تولیدکننده‌ها این قابلیت رو با توجه به طراحی‌شون بهینه میکنن مثلا نوع هدفون (دور گوشی، رو گوشی، تو گوشی)، مواد به کار رفته در اون و قرار گرفتن و فیت شدن با حالت گوش. مثلا ایربادهای تو گوشی معمولا یک نوع سیلیکونی دارن که توی گوش فیت میشه و نرم هست و باعث میشه مقداری از نویز خارجی مسدود بشه. از طرفی ایربادهایی که این مدل سری نداری تقریبا هیچ مسدود کننده نویزی ندارن.
معممولا این دو تکنولوژی باهم کار میکنن. درحالیکه طراحی هدفون مثل سری سیلیکونی یا هدست‌های پشت بسته دور گوشی تا حدی جلوی نویز رو میگیرن، با اینحال ممکنه مقداری نویز بشنوید. اینجاست که قابلیت حذف نویز اکتیو می‌تونه کاربردی باشه مخصوصا اگر قصد داشته باشید با صدای کم به یک محتوای خاص مثل پادکست گوش بدید، صدای اطرفیان ممکنه آزاردهنده باشه.
عایق حذف نویز چقدر تاثیرگذاره؟
با اینکه در عایق حذف نویز نمیشه به قدرت حذف نویز اکتیو در هدفون‌های وایرلس رسید، اما عایق حذف نویز می‌تونه تا حد زیادی در حذف صدا تاثیرگذار باشه. این مورد هم بیشتر در فرکانس‌های صوتی میانه و بالا تاثیر داره یعنی فرکانس‌های بیس که پایین هستن رو نمیشه از این طریق به راحتی حذف کرد. برای اینکه حداکثر بهره رو از هدفون با عایق حذف نویز ببرید، مهمترین کار اینکه مطمعن بشید هدفون مناسب سایز گوش شماست و به درستی روی گوشتون قرار بگیره. اگر از ایرباد استفاده می‌کنید، سری مناسبی رو استفاده کنید که به خوبی توی سوراخ گوشتون قرار بگیره و بیش از حد بزرگ یا کوچک نباشه. اگر هدفون‌های دورگوشی دارید، به شکلی اونا رو تنظیم کنید که گوشتون به خوبی داخل اونا قرار بگیره چون معمولا این هدفون‌ها قسمت داخلی‌شون به شکلی طراحی شده که گوش در اونا قرار بگیره یعنی حلال ماننده. هدفون‌های تو گوشی مانیتورینگ (IEM – In-ear monitors) برای کاهش نویز به عایق صدا فوق‌العاده هستن.
شرکت‌هایی که معمولا این هدفون‌ها رو طراحی میکنن به شکلی این کارو انجام میدن که دقیقا در گوش کاربر قرار بگیره و به بهترین شکل به حالت داخلی گوش فیت بشه تا جلوی ورودی هرگونه صدای بیرونی رو بگیره. البته باید در نظر بگیرید که این هدفون‌ها به دلیل حرفه‌ای بودن و قیمت بالا معمولا توسط سازندگان استفاده شده اما جدیدا بین مردم عادی هم پرطرفدار شده.
هدفون مانیتورینگ تو گوشی چیه؟
این هدفون‌ها به این علت اسمشون مانیتورینگ هست که توسط موسیقی‌دان‌ها و افراد حرفه‌ای برای ساخت و تنظیم صدا استفاده میشه، بخاطر اینکه بتونن بهترین کیفیت صدا و بهترین شرایط رو برای تنظیم و ساخت موسیقی داشته باشن.
چه چیزی باعث میشه هدفون‌های IEM خاص باشن؟
مهمترین چیزی که در مقایسه هدفون‌های مانیتور تو گوشی و سایر دستگاه‌ها وجود داره ظاهرشون هست، IEMها طوری طراحی شدن که شبیه شکل گوش هستن، معمولا هم با سری سیلیکونی، فوم مخصوص یا یک مدل لاستیک خاص عرضه میشه که به خوبی درون گوش قرار میگیره. اکثر این هدفون‌ها سیم‌هاشون قابل خم شدن یا شکل گیری هستن که می‌تونن بالای گوشتون قبلا بشن.
از اونجایی که این هدفون‌ها به خوبی توی گوش قرار میگیرن استفاده طولانی مدت از اونا هم راحته و اینکه سری مخصوص اونا به خوبی جلوی نویز خارجی رو میگیره.
یکی دیگه از مهمترین ویژگی‌های هدفون‌های IEM نوع ساختشون هست. اکثر مدل‌هاشون این قابلیت رو دارن که بخش‌های مختلفشون تعویض بشه از کابل‌شون گرفته ایرفون‌ها، شما می‌تونید به راحتی کابل رو با سایز‌های مختلف دلخواه تعویض کنید و در هر شرایطی از اونا لذت ببرید.
احتمالا یکی از مهمترین دلایلی که افراد عاشق موسیقی سراغ این ایرفون‌ها میرن کیفیت صداشون هست، هدفون‌ها و دستگاه‌های تولید صدای معمولا معمولا از یک مبدل استفاده میکنن که به عنوان درایور شناخته میشه و سیگنال‌های الکترونیکی رو به امواج صوتی تبدیل میکنن. اکثر IEMهای مدرن از چیزی به عنوان آرمیچر متعادل استفاده میکنن که یک قطعه بسیار کوچیکه و در ابتدا برای سمعک اختراع شد. بعضی دیگه هم از یک درایور داینمیک استفاده میکنن که باعث افزایش کیفیت صدا و بالانس شدن اون میشه.
ایرفون‌های مانیتور با کیفیت خیلی بالا چندین درایور دارن که هر کدوم برای تولید فرکانس‌های خاصی استفاده میشن و از اونا برای میکس و ساخت آهنگ هم استفاده میشه. از اونجایی که هدفون‌های عادی عملکرد متفاوتی دارن و کیفیت صدا و خروجی واقعی رو بهتون نمیدن، این هدفون‌ها می‌تونن از هر جنبه مناسب‌تر باشن. هدست‌ها و ایرفون‌های عادی معمولا یک اکولایزر پیشفرض دارن که شرکت سازنده تنظیمشون کرده و معمولا اکثر اونا بیس رو افزایش میدن، خب البته مردم هم به بیس زیاد علاقه دارن اما اون چیزی نیست که سازنده می‌خواسته شما بشنوید.
گوش کردن به موسیقی با صدای بلند هم یه جورایی اثر حذف نویز رو داره، چون وقتی شما صدا رو به وسیله هدفون گوش میدید، این موسیقی به گوش شما نزدیک‌تره در مقایسه با نویز بیرونی و اگر هدفون‌تون عایق حذف نویز مناسبی هم داشته باشه، حذف نویز طبیعی به بهترین شکل انجام میشه. اما باید در نظر داشته باشید که گوش دادن به موسیقی با صدای بلند آسیب‌های جدی در دراز مدت به دنبال داره و توصیه نمیشه، منظور ما از صدای بلند در اینجا تا حدی هست که به گوش آسیب نرسه و شدت صوتی بیشتر از 70dB نشه.
هرچند اگر قصد دارید به صدای آروم مثل یک پادکست یا کتاب صوتی گوش بدید، هیچ چیز نمی‌تونه به خوبی حذف نویز اکتیو بشه. یه سری گوش گیرهای مخصوص هم هستن که ایرفون درون اونا قرار میگیره یعنی مثل هدفون دورگوشی هستن و بعد از قرار دادن ایرفون اونا دور گوشتون قرار میگیرن و اینا هم تا حدی به حذف نویز کمک میکنن.
نکاتی که در مورد حذف نویز باید در نظر بگیرید
اگر شک دارید که باید هدفون‌های گران قیمت حذف نویز اکتیو بگیرید، بهتره قبلش این سوالات رو از خودتون بپرسید.
اول از همه اینکه چه مدل هدفون رو ترجیح میدید؟ مثلا ایربادهای تو گوشی که سری سیلیکونی دارن یا یک هدفون پشت باز یا هدفون دور گوشی پشت بسته؟ آیا قصد دارید از این هدفون‌ها در خونه استفاده کنید یا خارج از خونه. هدفون‌های دور گوشی پشت باز و پشت بسته نه تنها حذف نویز آنچنانی در مقایسه با ایرباد با سری سیلیکونی ندارن، بلکه اگر در یک مکان خیلی آرام باشید صدا به بیرون هم نشت می‌کنه. پست باید اینارو در نظر داشته باشید.
نکته بعد اینکه بیشتر در چه مکانی از هدفون استفاده می‌کنید؟ هدفون‌های حذف نویز اکتیو و هیبریدی برای مکان‌های شلوغ و پرسروصدا مثل کافه‌ها، مدرسه و هواپیما خوبن. هرچند که اگر قصد دارید از هدفون در خونه و یا یک کتابخونه آروم استفاده کنید، احتمال زیاد به هدفون حذف نویز نیازی ندارید.
و در آخر اینکه آیا نیاز دارید صدای افراد و محیط هم بشنوید یا نه؟ بعضی از هدفون‌های تو گوشی با قابلیت حذف نویز اکتیو یک قابلیت به نام Transparency mode دارن که این قابلیت اجازه میده یکم از نویز بیرون رو به دلخواه بشنوید یا حتی نویز بیشتری از بیرون وارد کنن. همینطور بعضی از هدفون‌های دورگوشی هم با استفاده از میکروفون‌های خارجی این قابلیت رو با مانیتورینگ در دسترس قرار دادن. ممکنه بگید چرا باید نویز اطراف رو بشنوم؟ خب چندتا سناریو وجود داره مثلا اگر تو خیابون هدست دارید واقعا لازمه که صدای ماشین‌ها و بوق‌شون رو بشنوید در غیر اینصورت براتون خطر ایجاد میشه، یا اینکه مثلا هدفون روی گوشتون هست و یکی باهاتون حرف می‌زنه و سریع می‌خواید بدون خارج کردن هدفون حرفشون رو گوش بدید.
انتخاب بهترین هدفون
خرید هدفون‌ها واقعا می‌تونه سخت باشه. جدا از حذف نویز باید کیفیت‌صدا، دیزاین، راحتی، قابلیت‌های بی‌سیم و توانایی عملکردشون رو در نظر بگیرید. وقتی قصد دارید هدفون جدید بخرید بهترین کار اینکه اول نوع هدست و عملکرد اونو مشخص کنید. مثلا برای گوش دادن به موسیقی در خانه یک هدفون وایرلس دورگوشی می‌تونه مناسب باشه، اونموقع می‌تونید بین انواع این هدست‌ها راحت‌ترین و با کیفیت‌ترین رو پیدا کنید و انتخاب کنید.
شما کدوم مدل از هدفون‌ها و حذف نویز رو ترجیح میدید؟