سلام دوستان، امروز با یک مطلب خیلی داغ همراهتون هستم. اینروزا تقریبا همه با استفاده‌های ارزهای رمزنگاری شده و مدل‌های مختلف اون آشنا هستن. Blockchain (بلاکچین) موضوعیه که قصد داریم امروز در موردش صحبت کنیم.
اصطلاح بلاکچین در ابتدا ممکنه گیج کننده باشه. تاحالا مطالب زیادی در این زمینه نوشته شده و نویسنده‌ها فرض میکنن که شما به سادگی درک کردید بلاک چین چیه و چه طور کار می‌کنه. بلاکچین معمولا مربوط به ارزهای رمزنگاری شده مثل بیت کوین هست و عادت داره با ارزهای رمزنگاری شده معامله کنه.
اما بلاکچین به طور کلی چیزی بیشتر از ارز رمزنگاری شدست. و حتی اگر بخوایم فرض کنیم که اصطلاحات معمولا به جای هم استفاده میشن اصلا درست نیست چون ارز رمزنگاری شده با بلاکچین اصلا مشابه هم نیستن. بلاکچین فناوری هست که تقریبا همه ارزهای رمزنگاری شده از اون استفاده میکنن، اما حالا به طور همزمان برای چندین برنامه دیگه هم داره استفاده میشه. در اینجا قصد داریم با این موضوع که بلاکچین کارش چیه و از کجا شروع شده بحث رو شروع کنیم.
فناوری بلاکچین چیه؟ Blockchain
بلاکچین می‌تونه یک شبکه محلی عمومی باشه که افراد و شرکت‌ها رو قادر می‌کنه اطلاعات و ارز رو فورا ذخیره و منتقل کنن. اصطلاح بلاک چین به این معنیه که اطلاعات در "بلاک‌های" داده ذخیره و با یک "زنجیره" دائمی به هم متصل شدن. هنگامی که یک بلاک جدید به زنجیره اضافه بشه، تغییر بلاک‌های قبلی رو سخت تر می‌کنه، که باعث میشه در طول زمان هر بلاک ایمن‌تر بشه. اگر همه این موارد رو در نظر بگیریم باعث میشه که فناوری بلاک چین برای انواع برنامه‌های تجاری ارزشمند و متمایز بشه. بذارید بیشتر در موردش توضیح بدم.
بلاکچین دقتش بالاست: بلاکچین خیلی دقیقه. هر عملی در این فناوری بیش از حد ضبط میشه و هیچ چیزی نادیده گرفته نمیشه. هنگامی که عمل ثبت میشه در یک "بلاک" داده ذخیره میشه، هر بلاک یک زمانبندی داره و ایمن میشه. تمام داده‌ها به سیستم‌های (بلاک‌های) مجاور ارائه میشه. پس اگر تمام این داده‌ها توسط بلاک‌ها تایید نشه عملیاتی صورت نمیگیره. در ادامه که عملکرد این سیستم رو توضیح بدیم بهتر متوجه میشید.
بلاکچین غیر متمرکزه: این فناوری غیر متمرکز هست و در یک رایانه شخصی اصلی نگهداری نمیشه، هیچ داده ای توسط یک شرکت خاص، بانک یا سازمان کنترل نمیشه. بجای اون، داده‌ها بر روی چندین میلیون رایانه که در شبکه هستن توزیع میشه. به این مثل عملکرد سندهای گوگل فکر کنید که می‌تونید اونا رو به اشتراک بذارید و هر کاربری می‌تونه تغییرات رو همزمان بخونه. این قضیه می‌تونه یکی از مشابه ترین روش‌های نحوه عدم تمرکز بلاکچین باشه.
فرض کنید 10 نفر هستید و دارید روی یک مطلب کار می‌کنید و اونو توی یک فایل متنی مبتنی بر شبکه نوشتید. این فایل روی سیستم هر 10 نفر شما هست و هربار عضو جدیدی اضافه بشه فایل روی سیستم افراد بیشتری هست. حالا اگر قراره تغییری در فایل ایجاد بشه، همه افراد باید اون تغییر رو اول تایید کنن. اگر کسی کار خطا بخواد انجام بده دسترسیش به اون فایل رو بر میدارید. پس هر چقدر این افراد بیشتر بشن احتمال سرقت اطلاعات یا دستکاری اون کمتره. هرچند که فناوری بلاکچین هنوز گسترده تر و پیچیده تر هست که در ادامه براتون توضیح میدم.
بلاکچین دائمی و امنه: با تکمیل هر بلاک، به بلاک‌های مقابل زنجیره میپیونده و ثبت دائمی هر اقدام گروهی که به همه یا هر یک از کاربران بلاکچین مربوطه به صورت لحظه‌ای real-time ارائه میشه. همونطور که برای سندهای گوگل در فضای ابری توضیح دادم. که شما به صورت لحظه‌ای به هر تغییر از سمت هر کاربر دسترسی دارید و فایل هم روی یک سیستم خاص یا یک شخص و شرکت خاص نیست. (به عنوان مثال). این ترکیب باعث امنیت بسیار بالایی میشه و تغییر بلاکچین رو مشکل می‌کنه.
بلاکچین چطور ساخته شد؟
در هر بلاکچین سه قسمت اساسی وجود داره.
ضبط داده‌ها یا Record: این داده‌ها می‌تونه هر نوع اطلاعاتی باشه.
بلاک یا Block: مجموعه‌ای از داده‌های مختلف “Record”
زنجیره یا Chain: تمام بلاک‌هایی که بهم متصل شدن.
بلاکچین چه زمانی معرفی شد؟
ایده فناوری بلاکچین در سال 1991 توسط محققان استوارت هابر و اسکات استورنتا مطرح شد. (Stuart Haber and W. Scott Stornetta.) در گزارششون "چگونه می‌توان یک سند دیجیتالی را زمانبندی کرد"، هابر و استورنتا استفاده از زنجیره پیوسته‌ای از تمبرها رو برای ثبت داده‌ها با وسایل بسیار مطمعن توضیح میدن و توجیه میکنن. با این وجود تا زمان ایجاد بیت کوین، در سال 1998 این فناوری به کار گرفته شده بود. بیت کوین برای پول نقد محلی ایجاد شده بود، که بجای پول نقد که دولت کنترل می‌کنه و ساخته استفاده بشه. برای اینکه این سیستم محلی و عملکرد اون مورد اعتماد مردم بشه، پدر بنیانگذار بیت کوین (ساتوشی ناکاموتو، که در حال حاضر به طور مشترک با نام کریگ استیون رایت نامیده میشه) دفترهای محلی ایجاد کرد که به اون بلاکچین میگن.
مراحل انجام عملیات بلاکچین
هر تراکنش بلاکچین، علیرغم تجارت مورد استفاده بلاکچین، مراحل یکسانی رو طی می‌کنه.
معامله یا تراکنش در یک پرونده طولانی ثبت میشه. این پرونده تراکنش امضاهای دیجیتالی هر طرف و جزئیات مختلف مربوطه رو فهرست می‌کنه.
معامله برای اطمینان از اعتبار اون بررسی میشه. رایانه‌های موجود در شبکه تجارت رو بررسی میکنن و تایید میکنن که این یک تجارت واقعیه یا یک اقدام گروهی. این می‌تونه یک روش سازماندهی باشه که در بین گره‌های مختلف شبکه اتفاق میوفته.
از اونجا که هر تراکنش در صورت واقعی بودن تایید و پذیرفته میشه، بیشتر از یه بلاک وجود داره. هر بلاک حاوی کدیه که به عنوان یک هش Hash شناخته میشه که برای بلاک متمایز هست (مثل اثر انگشت هر فرد برای خودش). بلاک هش خودش و هش بلاک قبل از خودش رو حمل می‌کنه، پس اگر کسی قصد هک کردن داشته باشه همینطور به شکل ذنجیره وار باید به عقب بره و انجام این کار به زمان فوق العاده زیاد (به اندازه میلیون‌ها کاربر) و سیستم بسیار قوی نیاز داره.
پس از تکمیل بلاک – بلاک ها شامل چندین تراکنش خواهند بود – که این کنار زنجیره هست. به این ترتیب این هش ها و هشی که از بلاک قبل حمل میکنن بررسی میشه.
چرا هک کردن بلاکچین سخته؟
همونطور که گفتم هر بلاک هش بلاک قبلی هم به دنبال خودش داره. هش به وسیله تابع ریاضی ایجاد میشه که اطلاعات دیجیتالی رو به رشته‌ای از اعداد و حروف تبدیل می‌کنه. حالا تصور کنید هر عملیات و تراکنش چقدر بلاک به بلاک‌های قبلی در زنجیره اضافه می‌کنه. پس هش هر بلاک و یک معامله جدید نه فقط به معامله فعلی، بلکه به تمام معاملات قبلی بستگی داره و اگر کوچکترین تغییری در یک تراکنش ایجاد بشه، یک هش جدید ایجاد میشه.
بلاکچین در ابتدا به شکلی توسعه داده شد که بیت کوین روی اون بیستر ساخته شده بود. الان خیلی شفاف‌تر، غیرمتمرکز، و با رشد و توسعه در زمینه‌های جدید تجاری، مثل بانکداری، استفاده میشه. این فناوری می‌تونه باعث ایجاد نوآوری در شیوه‌های جدید کسب و کار بشه مخصوصا برای شرکت‌هایی که شفافیت و امنیت براشون مهمه مفید واقع میشه.
از موارد دیگه استفاده از این تکنولوژی میشه به NFT ها اشاره کرد که در مطالب آینده در مورد اوناهم صحبت می‌کنیم. پس این فناوری بلاکچین هست که در پشت هر ارز رمزنگاری شده استفاده میشه. بهتره قبل از سرمایه گذاری آگاه باشید.
منابع: ویکیپدیا، تحقیقات شخصی، انجمن شیائومی