احتمالا تا الان خیلی زیاد در مورد حاشیه صفحه نمایش‌ها شنیدید. امروزه در دنیای تکنولوژی هر گجتی که دارای صفحه نمایش باشه، در صفحه نمایشش حاشیه یا Bezel داره. مثلا گوشی‌ها، تلویزیون، ساعت هوشمند، مانیتورها و … . معمولا وقتی صحبت از نقد و بررسی یک گوشی هم میشه، یکی از مهمترین مواردی که بهش اشاره میشه نسبت صفحه نمایش به بدنه هست که روی تجربه کاربر اثر مستقیم میذاره. توی این مطلب می‌خوایم هر چیزی که راجع به حاشیه صفحه نمایش‌ها میدونیم و آینده اونا رو با شما به اشتراک بذاریم.
حاشیه در صفحه نمایش‌ها
در دنیای تکنولوژی، حاشیه‌ها یک بخش دور صفحه نمایش گوشی و به عنوان فریم فیزیکی شناخته میشن. حاشیه‌ها یکی از مهمترین نکاتیه که در طراحی دستگاه‌های الکترونیکی در نظر گرفته میشه. بسته به مدل گوشی، حاشیه‌ها ممکنه از پلاستیک سخت، شیشه و یا فلز ساخته شده باشن و میتونن اهدافی رو مثل آسون‌تر شدن دست گرفتن گوشی بدون لمس ناخواسته صفحه رو به دنبال داشته باشن. اونا میتونن دوام صفحه نمایش رو بیشتر کنن و از اون در برابر آسیب مراقبت کنن.
اگر به تاریخچه نام حاشیه یا در انگلیسی Bezel نگاه کنیم، مفهوم اون به حلقه‌های اطراف صفحه‌های ساعت برمی‌گرده. حاشیه‌ها معمولا از سنگ‌های گران قیمت یا با موادی مثل طلا و نقره ساخته میشدن به همین دلیل یه بخش مهم و جدایی ناپذیر از طراحی ساعت‌ها بودن. از اوایل 2010 کمپانی‌های تکنولوژی سعی کردن تا جایی که میتونن حاشیه رو در دستگاه‌های الکترونیکی مخصوصا در گوشی‌ها تا جایی که میتونن کاهش بدن.
تاریخچه حاشیه صفحهنمایشها
وقتی گوشی‌های هوشمند و تبلت ها وارد بازار شدن، خیلی از اونا حاشیه‌های عظیمی داشتن و تقریبا برای اکثر اونا یک چیز عادی بود توی اون زمان، صفحه‌نمایش‌های دیگه مثل لپتاپ‌ها، مانیتور کامپیوترها، و تلویزیون‌ها معمولا از اون حاشیه‌ها برای نگه‌داشتن اتصالات و سیم‌ها استفاده می‌کردن. خیلی از ماها قدیما تلویزیون‌ها CRT آنالوگ بزرگ با نوارهای خاکستری یا سیاه خیلی گنده اطراف اونا داشتیم یا پدر و مادرامون از اونا استفاده می‌کردن.
توسعه دهنده‌ها کلی تحقیق کردن و مهندسی کردن تا بتونن سایز حاشیه رو کاهش بدن و به یک نسبت صفحه به بدن بهتری برسن. نسبت صفحه به بدنه به این معنیه که چقدر از بدنه گوشی شما رو صفحه نمایش تشکیل داده. مثلا 60% نسبت صفحه به بدنه به معنی اینکه قاب 40 درصد بخش جلویی گوشی شما رو اشغال کرده. از طرف دیگه 90 درصد نسبت صفحه به بدنه به معنی اینکه قاب جلویی خیلی باریکه.
در اینجا چندتا دلیل داره که چرا شرکت‌ها دارن تلاش می‌کنن حاشیه رو از بین ببرن. اول از همه صفحهنمایشها با تکنولوژی‌هایی مثل OLED دارن ارتقا پیدا می‌کنن. اگر در مورد تکنولوژی صفحه نمایش‌ها اطلاع ندارین پیشنهاد میدم مطلب همه چیز درباره تکنولوژی صفحهنمایشها رو بخونین. تولیدکننده‌ها میخوان که سایز صفحه نمایش رو تا جایی که میتونن افزایش بدن و حاشیه رو کم کنن تا تجربه بهتری برای فیلم دیدن یا بازی کردن به وجود بیارن. هرچند که نمیخوان دستگاه‌ها خیلی سنگین باشن و نگه داشتنشون سخت باشه. پس اگر بجای بزرگ کردن صفحه حاشیه رو کم کنن گوشی‌ها میتونن سایز قابل توجهی رو کاهش بدن در حالیکه صفحه نمایش بزرگتری دارن.
دلیل دیگه‌ای که میخوان حاشیه کمتر داشته باشن اینکه وقتی به صفحه نمایش نگاه می‌کنید جذاب تر به نظر برسه. مثلا اگر توی خونه یه فیلم نگاه کنید و قاب مشکی اطراف تلویزیون خیلی بزرگ باشه تجربه فیلم دیدنتون رو خراب می‌کنه. اما اگر این قابل خیلی کوچک باشه توجه‌تون بیشتر به صفحه جلب میشه. اگر قصد دارید برای کامپیوترتون چندین صفحه نمایش داشته باشین، حاشیه خیلی مهمه، چون وقتی اونا رو کنا هم میذارید جابجا شدن بین اونا با حاشیه کمتر راحت تر و تجربه بهتری داره.
گوشی بدون حاشیه یا با نسبت تصویر بیش از 100 درصد
شرکت شیائومی مدت‌ها قبل یک گوشی معرفی کرد به نام Mi MIX Alpha که این گوشی کاملا متفاوت به نظر میرسید. صفحه نمایش این گوشی از اطراف ادامه پیدا می‌کرد و به قسمت پشتی میرسید. همین باعث میشد توی این گوشی شاهد کمترین قاب به طور کلی در مقایسه با سایر گوشی‌ها باشیم. هرچند که بدلیل سختی‌های تولید و مشکلات نرم‌افزاری این گوشی به تولید انبوه نرسید؛ اما در آینده نزدیک شاهد گوشی‌های بیشتری با حاشیه بسیار کم یا بدون حاشیه هستیم. یکی از مشکلاتی که در این زمینه ممکنه به‌وجود بیاد همون لمس ناخواسته هست که سازندگان باید با ارائه راهکارهای اختصاصی نرم‌افزاری اون مشکلات رو تشخیص بدن و حل کنن.
اما از سمت دیگه میتونن قابلیتی مثل حاشیه مجازی اضافه کنن. حاشیه مجازی به این شکل کار می‌کنه که اطراف صفحه نمایش چند درصد فریم سیاه داشته باشیم یا عملکرد لمس در اون قسمت‌ها رو غیر فعال کنیم تا مشکلی ایجاد نکنه. اما از طرف دیگه زمان فیلم دیدن یا بازی کردن اون حاشیه می‌تونه به طور کامل حذف بشه.
حاشیه صفحهنمایشها در آینده چطور کوچکتر میشن؟
سازنده‌ها چطور میخوان حاشیه رو کاهش بدن؟ برای صفحه‌نمایش‌های بزرگ مثل تلویزیون‌ها و مانیتورها، شرکت‌ها میتونن با ارتقا بخش تولید و یک سری مهندسی‌ها اینکار رو انجام بدن. اینکار در تلویزیون‌ها راحت‌تر می‌تونه انجام بشه. درحالیکه قاب‌ها در گذشته یک راه برای افزودن یکپارچگی ساختاری و نگه داشتن صفحهنمایشها بودن، مهندسی‌های جدید این امکان رو وجود آوردن که صفحه‌نمایش‌های غول پیکری در حاشیه‌های کمتر از یک اینچ قرار بگیرن.
برای دستگاه‌هایی که بر پایه تاچ هستن مثل گوشی‌ها، مهندسی صفحه‌نمایش بدون حاشیه یا با حاشیه کمتر کمی پیچیده تره. چون این دستگاه‌ها بخش‌های فیزیکی مثل دوربین، سنسور اثرانگشت، تشخیص چهره و اسپیکر دارن، می‌تون کمی سخت تر باشه. با این وجود استفاده از دوربین‌ها و اسپیکرهای زیر صفحه نمایش، تا حد زیادی این مشکلات رو حل کرده و با استفاده از راهکارهایی که بالاتر هم گفته شد میشه مشکلات خطای لمس رو کمتر کرد.
در سال‌های اخیر خیلی از شرکت‌ها از متدهای مختلفی استفاده کردن تا سخت‌افزار قسمت جلویی گوشی رو حذف کنن. مثلا با قرار دادن سنسور اثر انگشت در زیر صفحه، کنار گوشی، اضافه کردن ناچ برای دوربین جلو و Hole Punch که فقط یک نقطه در صفحه برای دوربین جلو هست تا بتونن کمترین فضا رو برای دوربین جلو اشغال کنن. بعضی از گوشی‌های با کیفیت‌تر و پرچمدارهای سامسونگ و گوگل، از صفحه نمایش خمیده استفاده می‌کنن که به اطراف گوشی میرسه.
یکی دیگه از محصولاتی که حاشیه‌ها در اونا کاهش پیدا کرده لپتاپ‌ها هستن، اخیرا اپل یک ناچ خیلی کوچیک در سری جدید لپتاپ‌های مک بوک پرو ایجاد کرده که باعث شده به صفحه نمایش بزرگتری دسترسی داشته باشید. از اونجایی که مک بوک پرو یک دوربین HD با سایز سنسور بزرگ داشت، اپل یک ناچ طراحی کرده تا فضای کافی برای اون ایجاد بشه. هر چند که این ناچ هنوز در همه برنامه‌ها درست عمل نمی‌کنه و گاهی اوقات ممکنه گزینه‌های برنامه‌ها زیر ناچ مخفی بشه، اما این مشکلات با آپدیت‌های نرم‌افزاری حل میشه.
بعضی لپتاپ‌ها از روش‌های خلاقانه تری برای دوربین‌هاشون استفاده کردن. اکثر لپتاپ‌ها یک وبکم دارن که در قسمت بالایی حاشیه قرار گرفته، بعضی از لپتاپ‌ها مثل مدل قدیمی XPS 13 یک وب کم پایین صفحه نمایش داره، بعضی از اونا حتی این وبکم رو زیر یک دکمه کیبورد پنهان کردن. هرچند که زاویه بالا یا پایین تصویر رو متفاوت می‌کنه اما برای استفاده روزمره اینها روش‌های مناسبی برای کاهش حاشیه به نظر میان.
یک آینده بدون حاشیه
در حال حاضر به نظر میرسه که در آینده به سمت دستگاه‌هایی بریم که کلا حاشیه‌ای ندارن، مثل خیلی از مانیتورهای بدون حاشیه کناری که با حاشیه بسیار کم و تقریبا غیرقابل مشاهده برای چشم عرضه میشن. با ارتقا و نوآوری‌ها در تکنولوژی، موارد جدیدی مثل دوربین‌های زیر صفحه نمایش باعث میشن که گوشی‌هایی بدون حاشیه در آینده داشته باشیم.
از اونجایی که ممکنه یک سری نگرانی‌ها از بابت این وجود داشته باشه، مثلا سخت‌تر شدن نگه داشتن دستگاه، ممکنه خیلی از افراد بزرگ‌تر شدن صفحه نمایش رو ترجیح بدن. اما با حل اون مشکلات به صورت نرم‌افزاری و راهکارهای جایگذین این دیگه نگرانی ایجاد نمی‌کنه. از اونجایی که اینروزا خیلی از افراد به تولید محتوا و حتی کار کردن کامل با گوشی مشغول هستن، اولویت ساخت صفحه‌نمایش‌های بهتر برای شرکت‌های تولید کننده قطعا به سمت گوشی‌های هوشمند هست.
به نظرتون آینده صفحه نمایش‌ها به چه شکل خواهد بود؟
گوشی فعلی‌تون چقدر حاشیه در صفحه نمایش داره؟
منبع: Howtogeek