وقتی صحبت از واقعیت مجازی و عینک‌های اون میشه، به این معنیه که ورود نور خارجی به چشمامون رو مسدود کنیم و بعد میلیون‌ها فوتون برای ساعت‌ها توسط عینک به سمت چشممون بفرستیم. آیا این کار باعث رسیدن به چشمامون میشه؟
مامان‌ها همیشه میگن نزدیک تلویزیون نشستن ضرر داره، اما صفحه‌نمایش VR به چشم ما خیلی نزدیکه، آیا این نزدیک بودن برای چشمتون بده؟ بیاید تحقیقات علمی رو بررسی کنیم.
سرگیجه و واقعیت مجازی
بعضی از افراد در استفاده VR دچار سرگیجه میشن که در انگلیسی به این پدیده Motion Sickness میگن. هر شخص شدت سرگیجه متفاوتی رو تجربه می‌کنه و این کاملا شخصی هست، اما این مشکل معمولا به خاطر این اتفاق میوفته که اطلاعات حرکتی که چشمتون دریافت می‌کنه با سایر حواس‌های بدنتون متفاوته. مثلا شما توی واقعیت مجازی سوار هواپیما با سرعت بالا هستید یا مشغول رانندگی، پرش از ارتفاع و … هستید در صورتیکه تمام اینا فقط توسط چشم به مغز ارسال میشه و سایر اعضا و حس بدن شما ثابت هست. این سردرگمی باعث ایجاد حالت تهوع و بی‌ثباتی در پاهاتون میشه.
اکثر توسعه‌دهندگان واقعیت مجازی مدرن VR، سرگیجه رو مشکل نمیدونن، هدست‌های واقعیت مجازی بسیار جدید و کامپیوترهای قوی، تصاویر با تاخیر بسیار کم، کیفیت بالا و رفرش ریت بالا ارائه میدن. این تاخیر معمولا کمتر از 20 میلی‌ثانیه هست. مثلا زمانی که دارید سمت راست خیابون رو نگاه می‌کنید و سرتون رو به سمت چپ می‌چرخونید، کلا 20 میلی‌ثانیه طول می‌کشه تا بخش دیگه خیابون نمایش داده بشه. با این وجود، بهتره که اینو بدونید که سرگیجه در اثر استفاده از VR با آسیب‌های چشمی در اثر VR یکی نیست.
چه شواهدی وجود داره که اثبات کنه چشم بخاطر VR آسیب میبینه؟
در سال 2020، یک توسعه دهنده واقعیت مجازی به نام Dani Bittman یک استوری توی توییتر فرستاد که ادعا می‌کرد ممکنه به خاطر استفاده طولانی مدت از واقعیت مجازی، به بینایی شما آسیب برسه. BBC یک گزارش روی این ادعا تهیه کرد و در مصاحبه‌ای با نماینده‌ای از انجمن بینایی سنجی ادعا کرد که در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر اینکه هدست‌های واقعیت مجازی باعث آسیب دائمی به بینایی بشن وجود نداره. توضیحاتی که ارائه شد این بود که VR هم دقیقان همان نوع خستگی گذرا چشم رو ایجاد می‌کنه که شما در زمان نگاه کردن به کامپیوتر به مدت طولانی دچار اون میشید.
این به این معنی نیست که آسیب رسیدن به چشم بخاطر VR غیرممکنه. این فقط به این معنیه که مطالعه دقیق و مناسب و تست‌ها کافی و کامل هنوز انجام نشده که بشه یه نتیجه‌گیری نهایی کرد. تا زمانی که تست‌ها و شواهد مختلف در دسترس نیست، بهتره جای خالی رو با فرضیات پر نکنید که بگید این عینک‌ها آسیبی نمیرسونن. اگر شما هنوز وارد یک خونه نشدید و کسی هم از اون خونه خارج نشده، این به این معنی نیست که خونه قطعا خالیه یا قطعا کسی در اون زندگی می‌کنه.
واقعیت مجازی (احتمالا) برای کودکان خطرناک است
سازندگان هدست واقعیت مجازی به طور کلی توصیه می‌کنن که خردسال‌ها و کودکان نباید از هدست واقعیت مجازی استفاده کنن و علاوه بر اون اگر تحقیق کنید می‌بینید که اکثر انجمن‌های بینایی سنجی هم این هشدار رو میدن. این هشدار به معنی خطرناک بودن VR نیست، بلکه کودکان هنوز تا سن بالاتری در حال رشد هستن و این شامل بینایی‌شون هم میشه که نباید در زمان رشد دچار اختلال بشه.
قبلا در مطلب نکات مهم در خرید هدفون برای کودکان هم بهتون توضیح دادیم که چرا توصیه میشن کودکان از هدفون استفاده نکنن.
در حال حاضر هیچ اتفاق نظری بین کارشناسان در مورد اینکه محدودیت سنی VR باید چقدر باشه وجود نداره چون مدرک خاصی هم مبنی بر استفاده یا آسیب در اثر استفاده کودکان وجود نداره. علت اینم مثل علت استفاده برای بزرگسالان هست چون ما هیچ تست و مدرک استفاده طولانی مدت و اثرات اون رو در دسترس نداریم و این یعنی هنوز داده‌های کافی جمع‌آوری نشده. زمانی‌که اتحادیه علمی آمریکا درحال جمع‌آوری اطلاعات برای فهمیدن تاثیرات واقعیت مجازی بر بینایی کودکان بود، هدست‌های واقعیت مجازی کاملا جدید بودن و تازه عرضه شده بودن.وریا
الان که دارم این مقاله رو می‌نویسم 6 سال گذشته و هنوز به سختی میشه کودکانی رو پیدا کرد که به سن جوانی رسیدن و تحقیقات استفاده از VR رو توسط اونا بشه توسعه داد. همچنین اخلاقی نیست که از کودکان برای اهداف تحقیقاتی VR در معرض خطر طولانی مدت قرار بدید به همین دلیل هنوز هم هیچ داده خاصی در این مورد وجود نداره. این به این معینه که محققان باید گزارش‌هاشون رو از کودکانی دریافت کنن که با انتخاب خودشون و خواست خودشون طولانی مدت از VR استفاده کردن و ببینن که آیا اینکار تاثیر بر بینایی داره یا نه. البته اگر والدین هشدارهای پیشگیرانه برای دور نگه‌داشتن فرزندان از VR رو جدی بگیرن، بدست آوردن همین شواهد هم بسیار دشوار و در حال حاضر غیر ممکنه.
کالیبره کردن هدست واقعیت مجازی مهمه
یک قانون اساسی وجود داره و اونم اینکه استفاده بد از هرچیزی باعث آسیب رسیدن به چشم میشه. صفحه‌نمایش‌های عادی هم می‌تونن باعث آسیب به چشم بشن چون ما کمتر پلک می‌زنیم، ممکنه از اونا در فاصله نادرست استفاده کنیم یا کنتراست و نور صفحه به درستی تنظیم نشده باشه، و یا بازتاب نور لامپ محیط واردشون بشه. همه اینا می‌تونه باعث آسیب رسیدن به چشم بشه. اگر به چشماتون استراحت بدید خستگی چشم عموما عواقب کمتری داره اما به هر حال بهتره که تجربه رو سخت‌تر نکنیم.
اگر عینک‌های واقعیت مجازی به درستی تنظیم بشن، دلیل ذاتی وجود نداره که بخوان باعث خستگی عمومی چشم بشن. اول از همه باید مطمعن بشید که فاصله IPD (فاصله بین مردمک چشم) رو به درستی اندازه بگیرید و بعد هدست رو متناسب با اون تنظیم کنید. باید هدست رو طوری تنظیم کنید که متون هم در اون کاملا واضح باشن، اگر نیاز به لنز مخصوص دارید (چشمتون ضعف بینایی داره) یا از عینک استفاده کنید (اگر هدست این قابلیت رو داره) و یا از تنظیمات دستی هدست و لنز اون برای تنظیم دقیق هر لنز استفاده کنید.
نتیجه نهایی چیه؟
به طور کلی، شما باید هر کاری می‌تونید انجام بدید تا از آسیب‌های منفی روی بدن جلوگیری کنید، این آسیب‌ها می‌تونه در اثر هرچیزی اتفاق بیوفته مثلا طولانی کار کردن، زیادی خوردن، ساعات زیادی رو مشغول بازی کردن بودن. اما نکته مهم اینکه اگر حس کردید دچار مشکل خاصی شدید، سریع به یک دکتر یا متخصص مراجعه کنید. اهمیت حل کردن مشکل و پیدا کردن علتش مهمتر از خود مشکل هست. با اینحال خوبه که سالیانه یه تست چشم بدید تا مطمعن بشید چشمتون مشکلی نداره و می‌تونید از محتوای VR لذت ببرید.
منبع: HTG