جلوگیری از آسیب رسیدن به گوش در اثر استفاده از هدفون

حتما تا حالا شنیدید که میگن با صدای بلند به موسیقی گوش دادن باعث میشه شنوایی‌تون آسیب ببینه! اما چطور میشه بدون آسیب دیدن گوش از موسیقی لذت ببریم؟ توی این مطلب نکته‌ای رو بهتون یاد میدم که از آسیب دیدن گوش‌تون جلوگیری کنید.

این کار به واسطه محدود کننده صدا یا Volume limiter انجام میشه که با محدود کردن خروجی صدا به یک حد خاص، نمیذاره بلندی صدا از محدوده امن برای گوش بالاتر بره و از آسیب دیدنش جلوگیری می‌کنه. این کار به عنوان حفاظت شنوایی هم شناخته میشه که در نکات استفاده هدفون برای کودکان بهتون گفتم این ویژگی یکی از نکات مهمی هست که برای کودکان هنگام استفاده از هدفون باید رعایت بشه. اما نکته جالبی که هست اینکه این ویژگی مختص کودکان نیست و بهتره بزرگسالان هم از اون استفاده کنن. محدود کننده معمولا عملکردش به این شکله که حداکثر خروجی صدا رو به 85dB یا کمتر از اون محدود کنه.

اما اینکه محدود کننده دقیقا چطور کار می‌کنه، آیا تکنولوژیش قابل اعتماد هست، و از چه برنامه‌ای برای اینکار استفاده کنیم موضوعی هست که در ادامه به اون می‌پردازیم.

چرا باید هدفون‌های با قابلیت محدودکننده صدا بخریم؟

هدفون‌ها معمولا در حداکثر شدت صدا می‌تونن به مقداری بالاتر از 115dB (دسی‌بل) برسن. این به بلندی یک کنسرت راک هست و اگر به مدت طولانی با این میزان صدا به موسیقی گوش بدید شنواییتون تحت تاثیر قرار میگیره. معمولا 80dB (دسی‌بل) شدت صدایی هست که اگر تمام روز هم به اون گوش کنید تقریبا به گوشتون آسیب خیلی کمی میرسه اما بازم دقت کنید حتی همون 80dB هم بهتره دائمی نباشه و هرازگاهی یک استراحت به گوشتون بدید.

اگر شما به مدت طولانی مثلا 30 دقیقه به صدای بلند، مثلا 100dB گوش بدید، گوشتون ممکنه دچار کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا بشه.

اینکه بدونیم واقعا بلندی صدای فعلی امن هست یا نه واقعا کار سختیه، حتی اگر با یک دستگاه میزان صدای خروجی رو اندازه بگیرید نمی‌تونید اینو دقیق بررسی کنید چرا که شدت صدایی که پرده گوش شما دریافت می‌کنه در مقایسه با میکروفون اون دستگاهی که شدت نویز رو اندازه میگیره کاملا متفاوته. هدفون‌ها معمولا به بلندی اسپیکرهایی که مردم توی ماشین‌هاشون میذارن نیست به خاطر اینکه به هر حال مواردی مثل بیس و لرزش‌هایی که از اونا ایجاد میشه و باعث اعوجاج میشه رو در هدفون تا این حد تجربه نمی‌کنید، از اونجایی که بلندی صدا در هدفون ممکنه کمتر به نظر برسه بسیاری از افراد به طور غریزی صدا رو هنگام استفاده از هدفون افزایش میدن. بدتر اینکه زمانی‌که صدای نویز اطرافتون زیاده (مثلا در جای شلوغی هستید یا افراد با صدای خیلی بلند صحبت میکنن) شما صدای هدفون رو زیاد کنید تا متوجه نویز اطراف نشید! این دیگه بدترین کاریه که می‌تونید انجام بدید.

از سال 2013، تمام پخش کننده‌های موسیقی که در اتحادیه اروپا و سوئیس فروخته میشن باید به شکل موثر خروجی صدا رو به 85dB محدود کنن اگرچه کاربران می‌تونن به دلخواه این محدودیت رو خاموش کنن و صدا رو تا 100dB افزایش بدن.

با اینکه ممکنه بزرگسالان از آسیب‌های صدای بلند آگاه باشن، اما بازم اینکارو انجام بدن، حالا تصور کنید زمانی که افراد در محیط سر و صدا میکنن و شما حجم صدا رو افزایش میدید چقدر آسیب پذیر میشید. هدفون‌هایی که قابلیت محدود کردن صدا دارن گوش شما و فرزندانتون رو از خطر دور نگه میدارن. اگر هدفون یا اسپیکری که میخرید ریجن اروپا یا سوییس نیست، بهتره خودتون به فکر محدود کردن صدا باشید که حداقل به گوش فرزندتون در سن کم آسیب نرسه.

هدفون‌ها چطور کار می‌کنن؟

قبل از اینکه وارد جزئیات اینکه محدودکننده‌های صدا چطور کار میکنن بشیم، بهتره اول نگاهی به تکنولوژی درون هدفون‌ها داشته باشیم. به طور خلاصه هدفون‌ها سیگنال‌های الکتریکی رو به امواج صوتی تبدیل می‌کنن که دقیقا مثل اسپیکرهاست. اسپیکرها و هدفون‌ها رو مبدل هم میدونن.

یک آمپلی فایر، که ممکنه در هر دستگاهی مثل گوشی، کامپیوتر و هر دستگاه دیگه قرار داشته باشه، انرژی الکتریکی کافی رو برای هدفون فراهم می‌کنه. یعنی عملا برق مورد نیاز هدفون‌تون از طریق همون پورت دستگاهی که بهش متصل هستید تامین میشه. معمولا حداکثر خروجی صدای این هدفون‌ها بستگی به میزان قدرت دستگاه متصل شده هم داره.

هدفون‌های دیجیتال مثل هدفون‌های بلوتوثی، از یک پردازنده سیگنال دیجیتال استفاده می‌کنن که سیگنال دستگاه فرستنده رو دریافت می‌کنه و بعد یک مبدل دارن که سیگنال دیجیتال رو به آنالوگ تبدیل می‌کنه.

محدود کننده صدا چطور کار می‌کنه؟

یک محدود کننده صدا اگر سخت افزاری باشه، می‌تونه یه بخشی از هدفون باشه مثلا روی قسمت کابل و یا یک دکمه خاص روی هدفون که این عملکرد رو انجام بده. مدل‌های نرم‌افزاری معمولا به عنوان یک ویژگی در پخش کننده‌های گوشی وجود دارن.

جدا از اینکه محدود کننده صدا سخت‌افزاری باشه یا نرم‌افزاری، عملکردشون کلا می‌تونه متفاوت باشه، بسته به نوع هدفون و کیفیت اون نوع محدود کردن خروجی صدا هم می‌تونه کاملا متفاوت باشه.

هدفون‌های سیمی (Passive)

هدفون‌های پسیو، نیاز به برق مجزا ندارن و معمولا شدت و حساسیت صداشون وابسته به کیفیت دستگاه متصل هست. این به این معینه که با استفاده از یک سری مقاومت‌ها به عنوان تقسیم کننده ولتاژ شدت صدا رو تغییر میدن. به این معنی که اگر ولتاژ ورودی بیشتر از مقدار تعریف شده باشه این مقاومت متغیرها به ولتاژ مورد نیاز تغییرش میدن هرچند که بازم محدودیتی در اتصال به منابع صوتی مختلف برای اونا در نظر گرفته نشده و کاربران می‌تونن اونا رو به منابع صوتی قوی‌تر مثل کارت صدا با خروجی قابل تنظیم وصل کنن و شدت صدای هدفون رو در مقایسه با گوشی بیشتر کنن.

هدفون‌های آنالوگ سیمی (Active)

هدفون‌های اکتیو یه باتری دارن تا بخش‌های الکترونیکی رو تغذیه کنه، به طور معمول از اون برای اکولایزر یا حذف نویز اکتیو استفاده میشه که در این مطلب در موردش صحبت کردیم. هرچند که اینروزا این مدل‌ها معمولا سیمی نیستن و کاملا بیسیم عرضه میشن، اما با این وجود مدل‌هایی هستن که برای کاهش قیمت به این شکل طراحی شدن. دستگاه‌های این مدلی یک سری مدارهای محدود کننده خودکار آنالوگ دارن که می‌تونن با کنترل حداکثر ولتاژ خروجی، حجم صدا رو کنترل کنن تا از حد خاصی فراتر نره.

این مدل طراحی خوبه برای محدود کردن حجم صدا اما از لحظه‌ای که مدار می‌خواد به حجم سیگنال ورودی واکنش نشون بده تا زمانی که محدودش کنه کمی طول می‌کشه که این تاخیر می‌تونه روی کیفیت صدا و کل فرایند محدود سازی تاثیر بد بذاره.

هدفون‌های دیجیتال سیمی یا باسیم

سیستم‌های صوتی دیجیتال یه سقف حداکثر صدا و یا حداکثر محدودیت دارن که سیگنال نمی‌تونه از اونا فراتر بره. توی مدل‌های قبلی می‌تونستید سیگنال رو تا حد زیادی افزایش بدید و حتی هدست رو داغون کنید. اما توی این هدفون‌های دیجیتالی، آمپلی فایر به شکلی می‌تونه کالیبره بشه که حداکثر سیگنال دیجیتال هیچوقت بالاتر از حد تایین شده برای هدست نرسه. به طور تخصصی این حداکثر مقیاس خروجی هست تا اینکه بخواد سیگنال ورودی رو محدود کنه و می‌تونه صداهای خیلی بلند رو هم کاهش بده. هرچند که گزینه‌های بهتر از این تکنیک هم وجود دارن.

با پردازش دیجیتالی، محدود کردن سیگنال نسبتا آسونه. محدود کننده‌های دیجیتال خیلی موثر هستن چون می‌تونن سیگنال رو خیلی سریع قبل از رسیدن پردازش کنن و همین باعث میشه همه چیز سریع و دقیق تنظیم بشه. یک محدود کننده دیجیتالی که خوب اجرا شده باشه می‌تونه کیفیت صدای بسیار عالی هم ارائه بده و تاثیر زیادی بر تجربه شنیداری شما نذاره.

آیا محدود کننده‌های حجم صدا قابل اعتماد هستن؟

همه محدود کننده‌های صدا خوب نیستن. مقاومت‌ها صدا رو با افزایش مقاومتشون که باعث کاهش توان ورودی میشه محدود می‌کنن. هرچند که هدفون‌هایی که ازین روش استفاده می‌کنن برای گوش دادن به موسیقی قابل اعتمال هستن، اما محدود کننده‌های دیجیتال یکم بهتر عمل می‌کنن. اما اونم کاملا بستگی به نوع طراحی و اجراشون داره.

یک سری مطالعات در سال 2019 که در جهت تست محدود کردن صدا برای کودکان در هدفون‌ها بود نشون داد که این محدود‌کننده‌ها نمی‌تونن همه‌جا به خوبی عمل کنن. بعضی از هدفون‌ها به خروجی فراتر از 95dB هم رسیدن. که این 10dB بیشتر 4 برابر خروجی 75dB هست که برای کودکان توصیه شده.

نتایج مهم این تحقیات نشون داد که دستگاه‌های قوی‌تر مثل پخش کننده‌های صوتی خاص، لپتاپ‌ها و کامپیوترها می‌تونن خروجی بیشتری رو ارائه بدن. در حالت بلوتوث، در تست‌های انجام شده اکثر هدفون‌ها روی حداکثر خروجی امن عمل کردن و صدا رو محدود کردن.

محدود کردن صدای هدفون برای کودکان و بزرگسالان

اکثر هدفون‌های که برای کودکان ساخته شدن قابلیت محدود کردن صدا دارن. بر اساس تحقیقاتی که بالاتر ازشون صحبت کردیم پیشنهاد میشه هدفون‌هایی بخرید که از محدود کننده صدا از شرکت Puro Sound Labs استفاده می‌کنن. مدل پیشنهادی ما برای کودکان JLab JBuddies هست. این هدفون‌ها در برابر پاشش آب مقاوم هستن و طراحی خوبی دارن، علاوه بر اون صدا رو به خوبی به حداکثر 85dB محدود می‌کنن.

نوجوانان ممکنه هدفون‌هایی که طراحی خفن‌تر دارن رو تریج بدن که در اینجا مدل Puro Sound Labs PuroQuiest پیشنهاد میشده که قابلیت محدود کردن صدا، حذف نویز اکتیو و کیفیت صدای خیلی خوبی داره.

بزرگسالان معمولا انتخاب‌های خیلی کمتری دارن، چون شرکت Puro Sound Labs تنها شرکتی هست که در حال حاضر قابلیت محدود کردن صدا برای هدفون‌های بزرگسال رو ارائه میده. یکی از بهترین مدل‌هاش PuroGamer هست و بعد از اون PuroPro پیشنهاد میشه که از حذف نویز اکتیو هیبریدی پشتیبانی می‌کنه و قابلیت محدود کردن صدا در حالت بلوتوث هم براش در نظر گرفته شده. هرچند که این مدل ممکنه برای یک سری افراد خاص کمی کوچک باشه و باید اول روی گوشتون تست کنید و از راحتی اون مطمعن بشید.

جایگزین برای هدفون با قابلیت محدود کردن خروجی

هدفون‌های با قابلیت محدود کردن حجم صدا معمولا گران قیمت هستن، واسه همین اینجا چند روش که هزینه کمتری رو داره بهتون معرفی کردیم.

کابل و مبدل

اگر هدفون‌ آنالوگ خوبی دارید، خیلی راحت می‌تونید با تعویض کابل اون به این قابلیت دست پیدا کنید. مثلا کابل Puro Sound Labs مدل 3.5 میلیمتری روی اکثر هدفون‌های سیمی کار می‌کنه و می‌تونه خروجی صدا رو به 85dB محدود کنه. البته در نظر داشته باشید که از اونجایی که این کابل‌ها از مقاومت استفاده می‌کنن، اگر یک دستگاه خیلی قوی به هدفون وصل باشه می‌تونه اون قابلیت رو کلا تخریب کنه.

یک کار دیگه که می‌تونید انجام بدید اینکه هدفون رو به یک آداپتور محدود کننده وصل کنید که خودش قابلیت محدود کردن ولتاژ رو داره. در ادامه یک سری راهکار برای گوشی‌های اندروید و iOS بهتون ارائه میدم.

محدود کردن حجم صدا در iOS

از اونجایی که اکثر دستگاه‌های اپل حداکثر خروجی 102dB رو دارن، اگر شما شدت صدا رو روی 70 درصد تنظیم کنید محدوده امن براتون رعایت میشه. شما می‌تونید از تنظیمات گوشی هم قابلیت Hard Volume limiter رو فعال کنید. Settings > Sounds > Headphone Safety

اگر می‌خواید از کودکتون محافظت کنید تا این محدود کننده رو تغییر نده، یک پین کد در تنظیمات اضافه کنید تا این بخش قفل بشه. این پین کد می‌تونه از این قسمت تنظیم بشه. Settings > General > Restrictions > Enable Restrictions

محدود کردن حجم صدا در اندروید

معمولا همه گوشی‌های اندرویدی قابلیت محدود کردن صدا ندارن، اما گوشی‌های ساموسنگ و برخی از شرکت‌های دیگر این قابلیت رو دارن. اگر به تنظیمات و بخش صدا برید، احتمالا گزینه خاصی باید برای محدود کردن صدا باشه که با نام Media volume limiter معمولا شناخته میشه. اما اگر این قابلیت در گوشی شما نیست، می‌تونید از برنامه‌های جانبی مثلا Volume lock استفاده کنید که یک سری آپشن‌های خوبی هم در اختیارتون می‌ذاره. هرچند نسخه رایگان این برنامه تبلیغات دارن اما بعد از یکبار تنظیم دیگه می‌تونید به راحتی از اون خارج بشید.

معمولا iOS و اندروید یک قابلیت دارن که قبل از رسیدن به حداکثر صدا بهتون یک هشدار میده و میگه اگر صدا رو ازین بیشتر کنید ممکنه به گوش آسیب برسه، بهتره اینا رو جدی بگیرید چون معمولا این هشدار زمانی نمایش داده میشه که حجم صدا فراتر از 85dB هست.

و نکته آخر اینکه بهتر هدفون‌هایی بخرید که عایق صدا یا حذف نویز مناسبی دارن که باعث میشه صدای بیرون رو حذف کنن و بتونید با صدای کم خیلی راحت به موسیقی گوش بدید بدون اینکه نیاز به افزایش صدا باشه. در این مطلب تفاوت هدفون‌های عایق صدا و حذف نویز اکتیو رو بررسی کردیم که پیشنهاد می‌کنم حتما بخونید تا بتونید تصمیم بهتری بگیرید.

منبع: Sound Guys